Του Κώστα Γουλιάμου
Οταν κανείς παρακολουθεί στην Κύπρο κάποιες ειδικές εκπομπές για την Ε.Ε. μένει με την εντύπωση ότι πρόκειται για τη γη της επαγγελίας. Δίχως άλλο, η μονοδιάστατη προσέγγιση και, συνάμα, η μεροληπτική αντιμετώπιση δεν αποτελούν ασφαλή οδηγό για δημιουργία συγκροτημένων θέσεων και απόψεων περί της Ε.Ε. Πρόκειται σαφώς για εκπομπές πολιτικής προπαγάνδας, με διάχυτα στοιχεία πολιτικής αβελτηρίας, στον βαθμό που απουσιάζει μια
ολιστική προσέγγιση των αιτίων ή/και παραγόντων της δομικής κρίσης και της σήψης που συντελούνται σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη. Ειδικότερα αυτή την περίοδο που η κρίση του καπιταλισμού κατέστησε πιο εύγλωττη την οξύτητα των εσωτερικών ανταγωνισμών στους «27», με συνέπεια να εντείνονται και να εκτείνονται τα μέτρα διαχείρισης της κρίσης με σαφώς πιο αντιδραστική και αυταρχική κατεύθυνση για τους λαούς.
Και όμως -σε πείσμα της παρατηρούμενης ντόπιας τηλεοπτικής και μη ευρωλαγνείας- η ίδια η Επιτροπή είχε προειδοποιήσει από τις 10 του Νοέμβρη του 2011 ότι η Ε.Ε. εισέρχεται σε μια περίοδο βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης, διαψεύδοντας έτσι όσους εκκόλαπταν προσδοκίες περί ρηχής ανάπτυξης. Μάλιστα η αρμόδια εκπρόσωπος εξήγησε πως ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο βλέπει «απειλές να διαγράφονται στον ορίζοντα με τη σημερινή κατάσταση». Με βάση τα σημερινά δεδομένα, θα λέγαμε πως κλιμακώνονται πλέον με πιο ωμό τρόπο οι διάφορες αντιθέσεις και φυγόκεντρες τάσεις ανάμεσα στην Ευρωζώνη και τα 10 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ήδη το διαβόητο διευθυντήριο (Γερμανοί και Γάλλοι αξιωματούχοι) συζητά ανοιχτά μια «ριζική αναδιαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης» ενώ, ταυτόχρονα, δείχνει την έξοδο των πιο αδύναμων κρατών-μελών από το «ευρώ». Προς επίρρωση τούτων, επικαλούμαστε το σχέδιο ενοποίησης της Ε.Ε. από τον κ. Σαρκοζί που παρουσίασε στις 8 του Νοέμβρη του 2011 και το οποίο αποτελείται από ένα σκληρό πυρήνα ομόσπονδων κρατών και μια εξωτερική περιφέρεια. «Υπάρχουν 27 από εμάς. Είναι ξεκάθαρο ότι τελικά θα συμπεριλάβουμε και τα Βαλκάνια. Θα είμαστε 32, 33 ή 34. Κανείς δεν πιστεύει ότι ο φεντεραλισμός, η πλήρης ενοποίηση, θα είναι δυνατή για 32, 33 ή 34 κράτη» υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος. Τούτων δοθέντων, είναι δύσκολο να διαφωνήσει κανείς με εκείνες τις απόψεις που υποδεικνύουν πως η δημοσιονομική κρίση που πλήττει την Ευρώπη αποτελεί σημάδι μιας βαθύτερης διαδικασίας παρακμής της Ε.Ε., με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες. Σε μεγάλο βαθμό το φαινόμενο της κρίσης αποτυπώνει αφενός ένα είδος δομικής παρακμής αφετέρου τα αδύνατα και ελλειμματικά σημεία των θεσμικών οργάνων της Ένωσης. Σε μεγάλο βαθμό, η Ε.Ε. (με εξαίρεση το Ευρωκοινοβούλιο) λειτουργεί με επικοινωνιακή λογική. Η έννοια του πολίτη για τις Βρυξέλλες έχει μόνο θεωρητική αξία. Σε πρόσφατο άρθρο του ο Τίμοθι Γκάρτον Ας, καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εμπλακεί σε έναν ανταγωνισμό παρακμής. Οι δύο ηγέτιδες πολιτείες της Δύσης μοιάζουν ανίκανες να αντιμετωπίσουν το χρέος και έχουν υποστεί μεγάλες επιβαρύνσεις του ελλείμματος που σχετίζονται με τον φιλελεύθερο καπιταλισμό. Οι πολιτικοί τους χορεύουν σαν μεθυσμένοι στην άκρη του γκρεμού της πτώχευσης, σημείωνε με έμφαση ο Βρετανός καθηγητής. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Βρυξέλλες -λόγω του νεοφιλελεύθερου φονταμενταλισμού του γαλλογερμανικού διευθυντηρίου- έχουν αποτύχει να πείσουν τους Ευρωπαίους ότι αποτελούν τμήμα της λύσης και όχι του προβλήματος. Ως εκ τούτου η δημοκρατικοποίηση των Βρυξελλών αποτελεί τη μόνη οδό διάσωσης. Στην αντίθετη περίπτωση, το πολιτικό και δημοκρατικό έλλειμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εισβάλλει αναγκαστικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο κάθε κράτος-μέλος. Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές που επιζητεί το γαλλογερμανικό διευθυντήριο δεν εστιάζουν στην πρόοδο ή/και την ανάκαμψη της κάθε χώρας αφού προκλητικά εμμένουν στην εμβάθυνση ενός νεοφιλελεύθερου κοινωνικού σχηματισμού τον οποίο ταυτίζουν πάντοτε με την ενίσχυση της διαδικασίας της καπιταλιστικής συσσώρευσης και εκμετάλλευσης, ήτοι της κυριαρχίας επί των εργαζομένων. Για αυτό και οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις στοχεύουν αποκλειστικά στην αποδόμηση του κοινωνικού κεκτημένου και των εργασιακών κεκτημένων και, συνεπώς, στη μετατόπιση του ταξικού συσχετισμού δύναμης.
ολιστική προσέγγιση των αιτίων ή/και παραγόντων της δομικής κρίσης και της σήψης που συντελούνται σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη. Ειδικότερα αυτή την περίοδο που η κρίση του καπιταλισμού κατέστησε πιο εύγλωττη την οξύτητα των εσωτερικών ανταγωνισμών στους «27», με συνέπεια να εντείνονται και να εκτείνονται τα μέτρα διαχείρισης της κρίσης με σαφώς πιο αντιδραστική και αυταρχική κατεύθυνση για τους λαούς.
Και όμως -σε πείσμα της παρατηρούμενης ντόπιας τηλεοπτικής και μη ευρωλαγνείας- η ίδια η Επιτροπή είχε προειδοποιήσει από τις 10 του Νοέμβρη του 2011 ότι η Ε.Ε. εισέρχεται σε μια περίοδο βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης, διαψεύδοντας έτσι όσους εκκόλαπταν προσδοκίες περί ρηχής ανάπτυξης. Μάλιστα η αρμόδια εκπρόσωπος εξήγησε πως ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο βλέπει «απειλές να διαγράφονται στον ορίζοντα με τη σημερινή κατάσταση». Με βάση τα σημερινά δεδομένα, θα λέγαμε πως κλιμακώνονται πλέον με πιο ωμό τρόπο οι διάφορες αντιθέσεις και φυγόκεντρες τάσεις ανάμεσα στην Ευρωζώνη και τα 10 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ήδη το διαβόητο διευθυντήριο (Γερμανοί και Γάλλοι αξιωματούχοι) συζητά ανοιχτά μια «ριζική αναδιαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης» ενώ, ταυτόχρονα, δείχνει την έξοδο των πιο αδύναμων κρατών-μελών από το «ευρώ». Προς επίρρωση τούτων, επικαλούμαστε το σχέδιο ενοποίησης της Ε.Ε. από τον κ. Σαρκοζί που παρουσίασε στις 8 του Νοέμβρη του 2011 και το οποίο αποτελείται από ένα σκληρό πυρήνα ομόσπονδων κρατών και μια εξωτερική περιφέρεια. «Υπάρχουν 27 από εμάς. Είναι ξεκάθαρο ότι τελικά θα συμπεριλάβουμε και τα Βαλκάνια. Θα είμαστε 32, 33 ή 34. Κανείς δεν πιστεύει ότι ο φεντεραλισμός, η πλήρης ενοποίηση, θα είναι δυνατή για 32, 33 ή 34 κράτη» υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος. Τούτων δοθέντων, είναι δύσκολο να διαφωνήσει κανείς με εκείνες τις απόψεις που υποδεικνύουν πως η δημοσιονομική κρίση που πλήττει την Ευρώπη αποτελεί σημάδι μιας βαθύτερης διαδικασίας παρακμής της Ε.Ε., με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες. Σε μεγάλο βαθμό το φαινόμενο της κρίσης αποτυπώνει αφενός ένα είδος δομικής παρακμής αφετέρου τα αδύνατα και ελλειμματικά σημεία των θεσμικών οργάνων της Ένωσης. Σε μεγάλο βαθμό, η Ε.Ε. (με εξαίρεση το Ευρωκοινοβούλιο) λειτουργεί με επικοινωνιακή λογική. Η έννοια του πολίτη για τις Βρυξέλλες έχει μόνο θεωρητική αξία. Σε πρόσφατο άρθρο του ο Τίμοθι Γκάρτον Ας, καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εμπλακεί σε έναν ανταγωνισμό παρακμής. Οι δύο ηγέτιδες πολιτείες της Δύσης μοιάζουν ανίκανες να αντιμετωπίσουν το χρέος και έχουν υποστεί μεγάλες επιβαρύνσεις του ελλείμματος που σχετίζονται με τον φιλελεύθερο καπιταλισμό. Οι πολιτικοί τους χορεύουν σαν μεθυσμένοι στην άκρη του γκρεμού της πτώχευσης, σημείωνε με έμφαση ο Βρετανός καθηγητής. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Βρυξέλλες -λόγω του νεοφιλελεύθερου φονταμενταλισμού του γαλλογερμανικού διευθυντηρίου- έχουν αποτύχει να πείσουν τους Ευρωπαίους ότι αποτελούν τμήμα της λύσης και όχι του προβλήματος. Ως εκ τούτου η δημοκρατικοποίηση των Βρυξελλών αποτελεί τη μόνη οδό διάσωσης. Στην αντίθετη περίπτωση, το πολιτικό και δημοκρατικό έλλειμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εισβάλλει αναγκαστικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο κάθε κράτος-μέλος. Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές που επιζητεί το γαλλογερμανικό διευθυντήριο δεν εστιάζουν στην πρόοδο ή/και την ανάκαμψη της κάθε χώρας αφού προκλητικά εμμένουν στην εμβάθυνση ενός νεοφιλελεύθερου κοινωνικού σχηματισμού τον οποίο ταυτίζουν πάντοτε με την ενίσχυση της διαδικασίας της καπιταλιστικής συσσώρευσης και εκμετάλλευσης, ήτοι της κυριαρχίας επί των εργαζομένων. Για αυτό και οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις στοχεύουν αποκλειστικά στην αποδόμηση του κοινωνικού κεκτημένου και των εργασιακών κεκτημένων και, συνεπώς, στη μετατόπιση του ταξικού συσχετισμού δύναμης.
* Ο Κώστας Γουλιάμος είναι αντιπρύτανης στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλιά σας, παρακαλούμε, να είναι κόσμια. Αν προτιμάτε την ελληνική γλώσσα, τότε να χρησιμοποιείτε ΜΟΝΟ ελληνικούς χαρακτήρες